Wybrzeże Słowińskie / Park Krajobrazowy Dolina Słupi

Park Krajobrazowy Dolina Słupi położony w okolicach miasta Słupska, obejmujący dolinę rzeki Słupi. Park utworzony został w 1981 r., w celu ochrony szczególnie cennych walorów krajobrazowych Doliny Słupi i okolicznych wzgórz morenowych. Jest jedynym w województwie pomorskim parkiem typu dolinnego. Powierzchnia parku wynosi 370,40 km2, natomiast jego otulina zajmuje 831,70 km2. Ponad 70% obszaru stanowią lasy liściaste i mieszane. W niedużych wsiach leżących na tym terenie zachowane zostały zabytki architektoniczne, głównie sakralne, oraz zespoły pałacowo-parkowe.
W parku znajdują się trzy spośród czterech elektrowni stanowiących tak zwany System Energetyczny Słupi. Powstał on w latach 1904–1925. Tu także występują naturalne stanowiska rzadkich roślin i miejsca gniazdowania ptaków chronionych, między innymi bielika. W 2003 r. żyła tu co najmniej jedna rodzina wilków, a przed rokiem 1900 spotykano niedźwiedzie.

Geografia

Położenie
Według regionalizacji fizycznogeograficznej Jerzego Kondrackiego Park Krajobrazowy Dolina Słupi leży na obszarze megaregionu Pozaalpejska Europa Środkowa, prowincji Nizina Środkowoeuropejska, dwóch podprowincji: Pobrzeży Południowobałtyckich, na obszarze których park położony jest w granicach makroregionu Pobrzeże Koszalińskie, mezoregionu Równina Słupska i Pojezierzy Południobałtyckich, na terenie których park znajduje się w granicach makroregionu Pojezierze Zachodniopomorskie i dwóch mezoregionów: Wysoczyzna Polanowska i Pojezierze Bytowskie.
Park położony jest w zachodniej części województwa pomorskiego, na obszarze 3 gmin powiatu słupskiego (Kobylnica, Dębnica Kaszubska i Słupsk) i 4 gmin powiatu bytowskiego (Czarna Dąbrówka, Borzytuchom, Kołczygłowy, Bytów). Zajmuje strefę środkowego i dolnego biegu rzeki Słupia i jej dorzecza od wsi Soszyca do drogi gminnej Krępa Słupska – Łosino. Granice obszaru chronionego na znacznych odcinkach wyznaczają drogi: krajowa nr 21 od zachodu, wojewódzkie nr 210 i nr 212 od północy, nr 209 od południa, powiatowa nr 1334G (Oskowo – Pomysk Wielki) od wschodu. 4 km w kierunku północnym od parku położone jest byłe miasto wojewódzkie Słupsk. Przy granicy północnej leży duża wieś gminna Dębnica Kaszubska. W wewnętrznych granicach parku znajdują się dwie wsie gminne: Kołczygłowy i Borzytuchom.

Rzeźba terenu
Obszar parku w głównej mierze został ukształtowany w wyniku ostatniego zlodowacenia obecnego terenu Polski, nazywanego zlodowaceniem północnopolskim. Konsekwencją tego jest zróżnicowanie wysokościowe obszaru i oraz rozmaitość form terenu. Przeważają pofałdowane powierzchnie wysoczyzn morenowych, poprzecinane dolinami rzek oraz siecią rynien, które współcześnie wypełniają wody jezior. Oś parku stanowi dolina Słupi. Wody rzeki, w wyniku zróżnicowania genetycznego odcinków doliny, płyną albo szerokim, płaskim korytem albo przełomowymi, wąskimi fragmentami o górskim charakterze.

Flora:
Na terenie parku rozpoznano 476 gatunków roślin naczyniowych, w tym 24 podlegające całkowitej ochronie i 9 ochronie częściowej. Obszar cechuje wysoka lesistość. Lasy pokrywają 72% jego powierzchni. Znaczący w tym udział mają bory sosnowe świeże, w których przeważającym gatunkiem jest sosna zwyczajna, pochodząca w głównej mierze z nasadzeń. Dodatkowo spotkać można drzewa nie występujące pierwotnie na tym obszarze, jak: świerk pospolity, daglezja, jodła pospolita, sosna wejmutka i sosna smołowa. Bory sosnowe parku są zróżnicowane pod względem wiekowym, jednak w większości nie przekraczają 120 lat. Najstarsze drzewostany, których wiek szacuje się na 160 lat, znajdują się m.in. w rejonie wsi Jutrzenka.

Ochrona przyrody na obszarze Parku:
Istniejące rezerwaty przyrody
Dolina Huczka
Gniazda Orła Bielika
Gołębia Góra
Grodzisko Borzytuchom
Jeziora Sitna
Mechowiska Czaple
Skotawskie Łąki
Źródliskowe Torfowisko

Projektowane rezerwaty przyrody
Anielskie Oczko
Bagnicowe Uroczysko
Cztery Jeziora (Jeziora Soszyckie)
Dolina Starej Słupi
Grabówko
Jeziorko Dystroficzne
Jezioro Czarne

Wyznaczono tu też obszar Natura 2000 "Dolina Słupi" PLB220002. W granicach parku (według stanu na marzec 2020) istnieje także około 70 pomników przyrody. Wśród pomnikowych drzew dominują dęby szypułkowe i buki pospolite, rzadziej sosny zwyczajne (m.in. "Księżna Anna") i lipy drobnolistne. Nielicznie reprezentowane są klon jawor, jesion wyniosły, brzoza brodawkowata, jodła pospolita, lipa srebrzysta, klon srebrzysty, jabłoń dzika. Jedynym pomnikiem przyrody nieożywionej jest głaz narzutowy "Smocze jajo".

Ochrona przyrody w otulinie Parku:
Istniejące rezerwaty przyrody
Bukowa Góra nad Pysznem
Gogolewko
Jeziorka Chośnickie
Jezioro Cechyńskie Małe
Jezioro Głęboczko
Las nad Jeziorem Mądrzechowskim
Lisia Kępa

Projektowane rezerwaty przyrody
Dolina rzeki Boruji koło Bytowa
Jeziorka Dystroficzne
Jezioro Herta
Zapceńskie Mechowisko

- Szlak Najstarszych Elektrowni Wodnych w Europie

Gry, tapety, aplikacje, polifonia i... wszystko na komórkę kliknij tutaj>>>

Źródło
Bibliografia